Το νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας των Συλλόγων Διδασκόντων

Το νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας των Συλλόγων Διδασκόντων

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της εκπαίδευσης αποτελεί η νομοθεσία. Εξ αιτίας του γεγονότος ότι οι περισσότερες κυβερνήσεις δεν έχουν συνολικό σχεδιασμό για την Παιδεία και νομοθετούν άναρχα και ασύνδετα, οι εκπαιδευτικοί είναι υποχρεωμένοι να ψάχνουν μέσα σε πολλούς νόμους και εγκυκλίους, ευρισκόμενοι σε ένα διαρκές άγχος μήπως κάποια ρύθμιση βρίσκεται σε κάποιο νόμο που δεν έχουν αντιληφθεί.

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, έχει πολλές φορές επισημάνει το συγκεκριμένο πρόβλημα, χωρίς βέβαια να «ιδρώσει» το αυτί της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας. Άλλωστε οι ίδιοι έχουν πληθώρα νομικών για να υποστηρίζει το έργο τους και δεν ενδιαφέρονται για το ότι οι εκπαιδευτικοί συναντούν μεγάλα προβλήματα.

Θέλοντας να βοηθήσουμε, σε ένα θέμα που θα βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος το επόμενο διάστημα, συγκεντρώσαμε ολόκληρο το πλαίσιο που αφορά στους Συλλόγους Διδασκόντων, το οποίο είναι το παρακάτω:

               ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

Η θέση της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ για την εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων, ως προς το εκπαιδευτικό τους έργο (ΦΕΚ 140/2021)

Η θέση της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ

για την εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων,

ως προς το εκπαιδευτικό τους έργο (ΦΕΚ 140/2021)

                Το Υπουργείο Παιδείας, για μια ακόμη φορά, εντελώς αιφνιδιαστικά, δύο μόνο ημέρες μετά τη διαβεβαίωση της υφυπουργού Παιδείας Ζωής Μακρή, στη συνάντησή της με τη ΔΟΕ, πως δεν θα υπάρξει κανένας αιφνιδιασμός σε ό,τι αφορά στην αξιολόγηση και πως θα υπάρξει χρόνος για διάλογο, δημοσιοποίησε το ΦΕΚ 140/2021 για την εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων.

Το πρώτο ζήτημα, που ήδη έχει υπάρξει, αφορά στην αξιοπιστία της υφυπουργού Παιδείας, ως θεσμικού συνομιλητή, καθώς είτε δεν γνώριζε τι γίνεται στο υπουργείο είτε έλεγε ψέματα. Ό,τι από τα δύο και να συμβαίνει είναι το ίδιο τραγικό.

Ελάχιστο διάστημα, μετά την αδιαλλαξία του Υπουργείου Παιδείας στο θέμα της εκπροσώπησης των εκπαιδευτικών στα υπηρεσιακά συμβούλια, η οποία, με ευθύνη του, μετατράπηκε σε διαμάχη υπουργείου - εκπαιδευτικών που πήρε χαρακτηριστικά αντίδρασης στη συνολική πολιτική του Υπουργείου στον χώρο της εκπαίδευσης και σε συνάρτηση με τις ανεπίγνωστες ενέργειες της πλειοψηφίας του ΔΣ της ΔΟΕ οδήγησε στην κατάργηση ενός θεσμού εκατό χρόνων, το υπουργείο Παιδείας συνεχίζει την προκλητικά αδιάλλακτη πορεία του, χωρίς να νιώθει την ανάγκη διαλόγου και επικοινωνίας.

Είναι προφανής η αδυναμία της πολιτικής ηγεσίας να αντιληφθεί ότι, με δεδομένα το μεγάλο χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει χωρίς καμία αξιολόγηση, την προκατάληψη και τις φοβίες που υπάρχουν για την εφαρμογή του θεσμού, καθώς και το τεράστιο κίνημα λαϊκισμού που διαπερνά την ελληνική κοινωνία και επηρεάζει τους πάντες, για να εφαρμοστεί και ιδιαίτερα για να πετύχει ένα  σύστημα αξιολόγησης πρέπει να συζητηθεί και να τύχει της αποδοχής όλων.

Θεωρούν πως, επειδή περιλαμβανόταν στο προεκλογικό τους κυβερνητικό πρόγραμμα η αξιολόγηση, έχουν τη νομιμοποίηση να φέρουν, χωρίς κανένα διάλογο, όποιο νομοθέτημα θέλουν, θεωρώντας την εκπαίδευση ως κυβερνητικό τους λάφυρο, αδιαφορώντας εάν «κατεδαφίζουν» τις σχέσεις συνεργασίας που οφείλουν να έχουν με τους εκπαιδευτικούς.

Το νομοθέτημα του ΥΠΑΙΘ:

• Συντηρεί τις δομές διοίκησης και εποπτείας που είχε δημιουργήσει η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, οι οποίες έχουν καταγγελθεί ως αναποτελεσματικές και έχει ζητηθεί η κατάργησή τους από τη ΔΟΕ.  
• Δεν παρέχει καμία υποστήριξη στις σχολικές μονάδες, στους/στις διευθυντές/τριες των σχολείων και στους/στις εκπαιδευτικούς της τάξης. Τα απομακρυσμένα ΠΕΚΕΣ και οι Συντονιστές εκπαιδευτικού έργου, από τις έδρες των Περιφερειών, χωρίς ουσιαστικά να έχουν πραγματική γνώση των συνθηκών που επικρατούν, θα αξιολογήσουν σχολικές μονάδες που απέχουν πολλές ώρες και που στην καλύτερη των περιπτώσεων ίσως επισκεφτούν κάποια φορά για μια «φωτογραφία» στιγμής! Για παράδειγμα, το ΠΕΚΕΣ από τη Λαμία θα αξιολογήσει τις σχολικές μονάδες της κεντρικής Εύβοιας, της περιφέρειας Κύμης - Αλιβερίου και της Καρυστίας, από το Ηράκλειο τα σχολεία όλης της Κρήτης, από τη Σύρο όλα τα σχολεία στις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα κλπ, χωρίς τις περισσότερες φορές να έχουν περάσει ούτε απ’ έξω!
• Αγνοεί επιδεικτικά τις παραμέτρους που επηρεάζουν την απόδοση της σχολικής μονάδας (προγράμματα σπουδών, βιβλία, κτηριακές υποδομές, εξοπλισμό, επιμόρφωση, χρηματοδότηση, ηγεσία κλπ)
• Καταστρατηγεί τη βασική αρχή που επιβάλλει η αξιολόγηση να ξεκινήσει «από πάνω προς τα κάτω». Δεν αξιολογούνται το Υπουργείο Παιδείας και οι Διευθύνσεις του (ακόμα περιμένουν τα σχολεία  τους φορητούς υπολογιστές και τις ταμπλέτες, ακόμα να ξεκινήσει η επιμόρφωση στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση!!!), δεν αξιολογούνται οι Περιφερειακοί Διευθυντές εκπαίδευσης, δεν αξιολογούνται οι κομματικά διορισμένοι Διευθυντές εκπαίδευσης, δεν αξιολογούνται οι Συντονιστές εκπαιδευτικού έργου και αξιολογούνται οι σχολικές μονάδες που παλεύουν αβοήθητες!
• Δεν παρέχει πολιτικές υποστήριξης του δημόσιου σχολείου στην κατεύθυνση της εισαγωγής νέων καινοτομιών, της εποπτείας – καθοδήγησης, της επιμόρφωσης. Είναι προφανές πως η κυρία Κεραμέως, που δεν φρόντισε να υπάρχει τίποτα από όλα αυτά στο δημόσιο σχολείο, με την πρώτη ευκαιρία θα εκθειάσει τα ιδιωτικά σχολεία για τις καινοτομίες τους.
• Δεν εξασφαλίζει κανένα περιθώριο αυτονομίας στη σχολική μονάδα, ώστε να χαράξει εσωτερική εκπαιδευτική πολιτική με βάση τις ιδιαιτερότητές της, καθώς τα πάντα καθορίζονται κεντρικά (από τα αναλυτικά προγράμματα μέχρι και τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών…) στο πλαίσιο ενός αυστηρά συγκεντρωτικού εκπαιδευτικού συστήματος.
• Μετατρέπει μια σχολική διαδικασία σε δημόσιο θέαμα με την ανάρτηση της αξιολόγησης στις ιστοσελίδες των σχολείων. Για ποιο λόγο γίνεται αυτό; Τι εξυπηρετεί; Από πού προκύπτει ότι τα σχολεία είναι υποχρεωμένα να διαθέτουν ιστοσελίδες; Είναι πιθανό, στο πλαίσιο των «κενοτομιών» του Υπουργείου, στη συνέχεια να ζητηθεί να γίνονται οι σχετικές αναρτήσεις και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Twitterκλπ). Εκεί, ο κάθε «ειδικός» θα μπορεί να σχολιάζει και να κρίνει ελεύθερα και η κατηγοριοποίηση να γίνεται με βάση τα likes, γιατί ως γνωστόν αυτή η Κυβέρνηση ακούει δύο πράγματα: τους «ειδικούς» και τους φίλους της υφυπουργού που της τηλεφωνούν για παράπονα!
• Καθιερώνει την εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων τόσο από τους Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου (και μάλιστα με δεκάβαθμη κλίμακα αξιολόγησης στην τεκμηριωμένη αποτίμηση των λειτουργιών του σχολείου ανά θεματικό άξονα) όσο και από τα ΠΕΚΕΣ, με τελικό αποδέκτη την Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Α.ΔΙ.Π.Π.Δ.Ε.).
• Εμφανίζει τέτοια βιασύνη στην εφαρμογή του που για την πρώτη χρονιά θα γίνει αποτίμηση χωρίς να έχει πραγματοποιηθεί ο Συλλογικός προγραμματισμός και η υλοποίηση των σχεδίων δράσης, την ευθύνη των οποίων έχει ο Διευθυντής της σχολικής μονάδας, σε μια περίοδο που λόγω των μέτρων έχουν ανασταλεί πολλές λειτουργίες του σχολείου (διδακτικές επισκέψεις, εκδηλώσεις κ.ά.). Η χρονική στιγμή που επιλέγεται, εν μέσω πανδημίας, είναι εντελώς άστοχη, καθώς προτεραιότητα πρέπει να είναι η κάλυψη των μαθησιακών κενών που προέκυψαν κατά την περίοδο της τηλεκπαίδευσης και η ασφαλής λειτουργία των σχολικών μονάδων.
• Παρουσιάζει σημαντικές ομοιότητες με το αντίστοιχο νομοθέτημα του κυρίου Γαβρόγλου (θεματικοί άξονες, κυριαρχικός ρόλος του Συντονιστή εκπαιδευτικού έργου, εμπλοκή σχολικού Συμβουλίου, ομάδες δράσης και τετράβαθμη κλίμακα αξιολόγησης η οποία περιλαμβάνει και τον χαρακτηρισμό «μη επαρκής».
• Δεν αλλάζει σε τίποτα τη λειτουργία της σχολικής τάξης και δεν προσφέρει τίποτα στους μαθητές. Αποτελεί μία καθαρά γραφειοκρατικού τύπου διαδικασία. Ενδιαφέρεται για τις πολιτικές εντυπώσεις και όχι για την ουσία.

Ο πολιτικοσυνδικαλιστικός χώρος που «καλύπτει» η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, πάντα είχε και έχει σαφή και τεκμηριωμένη θέση για την αξιολόγηση – αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου.  Διαχρονικά βρισκόταν στην πρωτοπορία της υπεράσπισης της παιδαγωγικής ελευθερίας και της Δημοκρατίας στο Σχολείο. Με θέσεις και αγώνες μισού αιώνα αντιστάθηκε σε επιλογές που κατηγοριοποιούσαν εκπαιδευτικούς και σχολεία και «επέβαλε» αυτή της την αντίληψη στον χώρο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, έχοντας για πάρα πολλά χρόνια θέσεις πρώτης ευθύνης στο συνδικαλιστικό κίνημα.

                Η ΔΗ.ΣΥ. έχει συγκεκριμένη θέση για την αξιολόγηση. Για μια αξιολόγηση η οποία δεν θα έχει καμία σχέση με τιμωρίες, με ποινές, με απολύσεις, με αργίες και διαθεσιμότητες. Μιλάμε για μια αξιολόγηση που θα αποτιμά το παραγόμενο έργο στην εκπαίδευση, προκειμένου να βελτιώσει τους δείκτες της ποιότητας του και τελικά το προϊόν αυτό να είναι προς όφελος των παιδιών του σχολείου, του ελεύθερου και δημοκρατικού, του δημόσιου και δωρεάν.

                Σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να δεχτούμε τις λογικές που συνοψίζονται στο λαϊκίστικο σύνθημα "καμία αξιολόγηση, καμία αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου", γιατί πρόκειται για μια ρητορική που αφενός στερείται εντελώς επιστημονικής τεκμηρίωσης και αφετέρου στερεί από τον κλάδο στρατηγικές κοινωνικές συμμαχίες που είναι απαραίτητες για την επιτυχή διεξαγωγή του αγώνα μας. Καμιά μάχη δεν μπορεί να κερδηθεί από έναν κλάδο, ο οποίος λέει σε όλα όχι, είναι περιχαρακωμένος σε μια συντεχνιακή λογική και μόνο έτσι αντιμετωπίζει την πραγματικότητα. 

                Η αξιολόγηση που προτείνουμε πρέπει να λειτουργεί ως ανατροφοδοτικός μηχανισμός της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Να αξιολογεί το σύνολο των παραγόντων που επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία (εκπαιδευτική πολιτική, υποδομές, αναλυτικά προγράμματα, βιβλία, επιμόρφωση, συνθήκες άσκησης εκπαιδευτικού έργου, ρόλο του εκπαιδευτικού, συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και τους γονείς, σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού και μια σειρά ακόμη παραγόντων), να κινείται στους άξονες προγραμματισμός, στοχοθεσία, παρακολούθηση και αξιολόγηση από συλλογικά όργανα (Σύλλογος Διδασκόντων σε συνεργασία με τον Συντονιστή εκπαιδευτικού έργου), να έχει στόχο την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού  έργου και τη βελτίωση του εκπαιδευτικού και σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να ταυτίζεται με διαδικασία βαθμολογικής κατάταξης.

                Για μας η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου αφορά εκείνη τη διαδικασία που θα συνδέει το προϊόν της αξιολόγησης είτε της σχολικής μονάδας είτε της ευρείας περιφέρειας με μέτρα διορθωτικά σε διδακτική και παιδαγωγική κατεύθυνση. Η διαρκής επιμόρφωση, η πλήρης υλικοτεχνική υποδομή, ο συμβουλευτικός ρόλος των στελεχών της εκπαίδευσης είναι κάποιες από τις δικλείδες που ασκούν προωθητικό ρόλο στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου.

                Έχουμε κατηγορηματική διαφωνία με νομοθετήματα που στόχος τους δεν είναι η αναβάθμιση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου, αλλά η χειραγώγηση των εκπαιδευτικών, η κατηγοριοποίηση των σχολείων και σε τελική ανάλυση η δημιουργία εκείνων των συνθηκών που θα μετατρέπουν τον εκπαιδευτικό σε ένα φοβισμένο, ευάλωτο και άβουλο όργανο που άκριτα και κάτω από τον φόβο τιμωρητικών διατάξεων θα δέχεται όσα του επιβάλλονται.

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, καλεί την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας να αποσύρει την υπουργική απόφαση για την εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και να ξεκινήσει, όπως είχε δεσμευτεί, άμεσα διάλογο με τη Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδας, προκειμένου να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο κοινά αποδεκτό. Σε κάθε άλλη περίπτωση θα αγωνιστούμε για τη μη εφαρμογή της στην πράξη, στο πλαίσιο της σχετικής απόφασης της ΔΟΕ για απεργία - αποχή, την οποία ψηφίσαμε, διατηρώντας τις παραταξιακές μας θέσεις για το θέμα.

Δημοκρατική Συνεργασία

Εκπαιδευτικών Π.Ε.

Η προσχολική εκπαίδευση στο έλεος όλων των κρίσεων! Παντελής έλλειψη οράματος του υπουργείου Παιδείας!

Η προσχολική εκπαίδευση στο έλεος όλων των κρίσεων!

Παντελής έλλειψη οράματος του υπουργείου Παιδείας!

                Δέκα μήνες μετά την έναρξη της πανδημίας του κορωνοϊού και το υπουργείο Παιδείας συνεχίζει να πορεύεται χωρίς κανένα ουσιαστικό σχεδιασμό στον χώρο της προσχολικής εκπαίδευσης. Η μόνη «στοχευμένη» τους δραστηριότητα έχει να κάνει με την προσπάθεια δημιουργίας μιας στρεβλής πραγματικότητας μέσα στην οποία όλα γίνονται σωστά και πρωτοποριακά!

Αριθμοί που «ευημερούν»,αθροίζοντας νήπια και προνήπια οικογενειών που έχουν την δυνατότητα και τις γνώσεις να στηρίξουν με ιδιωτικό εξοπλισμό το εγχείρημα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, με παιδιά που έχουν ως μόνο μέσο ένα τηλέφωνο για να ακούν τη νηπιαγωγό τους, αγνοώντας παιδιά φτωχών λαϊκών στρωμάτων, προσφυγόπουλα και παιδιά μεταναστών που δεν έχουν στον ήλιο «μοίρα» και δεν έχουν καμία δυνατότητα συμμετοχής.

Ταμπλέτες και φορητοί υπολογιστές, «πηγαινοέρχονται» στα δελτία τύπου του υπουργείου χωρίς όμως να φτάνουν ποτέ στον προορισμό τους, δηλαδή στο νηπιαγωγείο. Στις ελάχιστες περιπτώσεις που κάτι τέτοιο γίνεται κατορθωτό, ασφαλώς και δεν αρκεί να καλύψει τις μαθητικές ανάγκες!

Προσωπικό καθαριότηταςπου ξεκίνησε αργοπορημένο και που σε πολλές περιπτώσεις δεν παραμένει στο σχολείο όλες τις ώρες λειτουργίας του, αφήνοντας «ακάλυπτα» παιδιά πολύ μικρής ηλικίας!

Μαθητές σε τμήματα 25 ατόμωνσε καιρό πανδημίας, τα οποία όμως σύμφωνα με την πολιτική ηγεσία δεν είναι και τόσο μεγάλα, καθώς κατά μέσο όρο έχουν 17 μαθητές!! Αθροίζοντας μαθητές αστικών κέντρων με μαθητές απομακρυσμένων περιοχών κατατάσσουν τα σχολεία της Χώρας στην 4^η θέση των χωρών του ΟΟΣΑ!

Τεράστιο κτηριακό πρόβλημα,ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα, το οποίο εξ αιτίας των πολιτικών των τελευταίων Κυβερνήσεων που δεν είχαν καμία πρόβλεψη δημιουργίας νέων κτηρίων και αγοράς οικοπέδων, με το πέρασμα των χρόνων γίνεται συνεχώς μεγαλύτερο.

Επιμόρφωσητων εκπαιδευτικών στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, η οποία δέκα μήνες δεν έχει ξεκινήσει και που αν ξεκινήσει αυτό θα γίνει μόλις η εξ αποστάσεως θα έχει αντικατασταθεί από τη δια ζώσης διδασκαλία!

Πιλοτικό πρόγραμμα εισαγωγής αγγλικώνστο νηπιαγωγείο, το οποίο καμία επιστημονική επιτροπή δεν έχει εισηγηθεί, με το οποίο διαφωνεί η Σύνοδος των Προέδρων των Παιδαγωγικών Τμημάτων όλης της Χώρας και παρότι ουσιαστικά δεν έχει εφαρμοστεί ούτε αξιολογηθεί η πιλοτική του εφαρμογή, η Υπουργός Παιδείας ανακοινώνει ότι θα γενικευτεί από την επόμενη σχολική χρονιά! Κατά τα λοιπά, αυτή η Κυβέρνηση ακούει πάντα τους ειδικούς!

Τελευταίο «κατόρθωμα» της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου, αποτελεί η επέκταση του προγράμματος του νηπιαγωγείου κατά 10 λεπτά, επειδή «κάποιοι» γονείς (γενικώς και αορίστως…) είπαν στις Υπουργούς ότι δεν εξυπηρετούνται να παίρνουν τα παιδιά από το σχολείο με το παλιό ωράριο καθώς οι παππούδες και οι γιαγιάδες δεν κυκλοφορούν λόγω covid, ώστε να τα πάρουν αυτοί! Όποιος έχει πρόσβαση διαμαρτυρίας στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, έχει και τη δυνατότητα να διαμορφώνει το ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου!! Άκρως επιστημονική και τεκμηριωμένη προσέγγιση!

Η αλλαγή του προγράμματος βέβαια θα ισχύσει κατά δήλωση της κυρίας Υφυπουργού Παιδείας, για όσο διάστημα υπάρχει πανδημία, χωρίς βέβαια να είναι σε θέση να δεσμευτεί για το τι θα γίνει μετά. Όλα «επαφίενται» στις διαθέσεις των ψηφοφόρων, των φίλων ή των πολιτών που θα επικοινωνήσουν χωρίς μάλιστα θεσμικό τρόπο, με τις υπουργούς. Αυτοί θα διαμορφώσουν το ωρολόγιο πρόγραμμα του μέλλοντος, γιατί ως γνωστό αυτή η Κυβέρνηση σε όλα τα θέματα συμβουλεύεται τους «ειδικούς»!

Όλα αυτά θα ήταν απλά αστεία, αν δεν ήταν επικίνδυνα. Η προσχολική εκπαίδευση αποτελεί βασικό πυλώνα της διαμόρφωσης της προσωπικότητας των παιδιών και δεν πρέπει να είναι στα χέρια «μαθητευόμενων» μάγων. Χρειάζεται σοβαρή αντιμετώπιση, επιστημονική τεκμηρίωση και όραμα. Ότι δηλαδή απουσιάζει από τις ενέργειες του Υπουργείου Παιδείας.

Δημοκρατική Συνεργασία

Εκπαιδευτικών Π.Ε.

Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να έχουν λόγο και ρόλο στην ανασύνταξη – αναμόρφωση των Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών

Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να έχουν λόγο και ρόλο στην ανασύνταξη – αναμόρφωση των Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών

                Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας έχει εξαγγείλει την πρόθεση της να προχωρήσει στην αναμόρφωση των Προγραμμάτων Σπουδών. Για άλλη μια φορά βέβαια λειτουργεί πρόχειρα καθώς μέχρι σήμερα δεν υπάρχει  εξαγγελία για τον τύπο του σχολείου που θα υπηρετούν, δηλαδή σε ποιο διδακτικό ωράριο λειτουργίας των σχολείων στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση θα  αντιστοιχούν. Το γεγονός αυτό αποκαλύπτει την αποσπασματικότητα και την έλλειψη ουσιαστικού σχεδιασμού, γιατί ως γνωστό τα  Ωρολόγια και τα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών είναι αλληλένδετα.

Στην ιστορία του εκπαιδευτικού μας συστήματος έγιναν πολλές προσπάθειες για μεταρρύθμιση, με κάθε νέα προσπάθεια να αποτελεί αντιμεταρρύθμιση της προηγούμενης. Η ασυνέχεια των εκπαιδευτικών πολιτικών δημιουργεί ολιγωρίες, παλινδρομήσεις, υποβάθμιση της ποιότητας και αναποτελεσματικότητα.

Το βασικότερο στοιχείο μιας εσωτερικής μεταρρύθμισης ωστόσο αποτελεί ο σχεδιασμός και η αναμόρφωση των Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών (ΑΠΣ), διότι αποτελούν την κοινή βάση πάνω στην οποία στηρίζεται η εκπαίδευση όλων των μαθητών σε όλες τις βαθμίδες, σε όλη τη χώρα. Στο πεδίο των  ΑΠΣ συναντάται η θεωρία με την πράξη, οι επιστήμες της εκπαίδευσης, οι διδακτικές θεωρίες, η ψυχολογία και τα διάφορα γνωστικά αντικείμενα. Οι σκοποί και οι στόχοι της εκπαίδευσης εξυπηρετούνται από το ΑΠΣ και ουσιαστικά σκιαγραφούν τον τύπο ανθρώπου που θα αποφοιτήσει από το σχολείο.

Ταυτόχρονα τα ΑΠΣ αποτελούν  κείμενα-πλαίσια  που διαπνέονται από ιδεολογικές, πολιτικές, κοινωνιολογικές και παιδαγωγικές θεωρίες, όπου ουσιαστικά αντανακλούν τις αξίες και τις πεποιθήσεις των αρμόδιων φορέων που είναι επιφορτισμένοι με τον σχεδιασμό τους, ενώ είναι προφανές ότι πίσω από τις αποφάσεις που παίρνονται για τα ΑΠΣ κρύβονται ενδιαφέροντα και συμφέροντα ατόμων και ομάδων επιρροής, τα οποία είναι ανταγωνιστικά πολλές φορές μεταξύ τους.Για το σχεδιασμό των ΑΠΣ πρέπει να ληφθούν υπόψη οι επιστημονικές εξελίξεις, το περιβάλλον της σύγχρονης εποχής, οι εμπειρίες που βιώνουν τα σημερινά παιδιά, οι ανάγκες τους και ταυτόχρονα να προβλεφθεί ο κόσμος που θα ζήσουν ως ενήλικες.

Τα προϋπάρχοντα ωρολόγια και  αναλυτικά προγράμματα, όπως το  ΑΠΣ και ΔΕΠΠΣ, χαρακτηρίσθηκαν ως προγράμματα στόχων, αλλά υπονομεύθηκαν στην πράξη από τις πολιτικές των ηγεσιών του Υπουργείου Παιδείας. Τα νέα  ΑΠΣ θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις σύγχρονες προσεγγίσεις, να  οικοδομούν τις γνώσεις, να  αναπτύσσουν τις δεξιότητες, να διαμορφώνουν θετικές αξίες και στάσεις στους μαθητές. Δηλαδή να έχουν το χαρακτήρα προγραμμάτων με ανθρωπιστικό-κριτικό προσανατολισμό, τα οποία να εστιάζουν αφενός στο άτομο, αφετέρου στα προβλήματα του κόσμου, στοχεύοντας στην προσωπική ανάπτυξη αλλά και στην ανάπτυξη μιας παγκόσμιας συνείδησης, ώστε ο σύγχρονος άνθρωπος να γίνει ένας κριτικά σκεπτόμενος ενεργός πολίτης. Άλλωστε σύμφωνα με την Έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής για την Εκπαίδευση στον 21^ο αιώνα, τα στοιχεία τα οποία θα πρέπει να χαρακτηρίζουν την εκπαίδευση στο μέλλον είναι: να μάθουμε πώς να συμβιώνουμε με τους άλλους, να μάθουμε πώς να μαθαίνουμε, να μάθουμε να ενεργούμε, να μάθουμε να υπάρχουμε.

Σε μια  πολυδύναμη, πολυσύνθετη και πολυπολιτισμική κοινωνία, όπου υπάρχουν   διαφορετικά σχολεία και τάξεις μικτής ικανότητας δεν μπορεί να εφαρμόζεται ένα αδιαφοροποίητο ΑΠΣ. Αυτές οι ανάγκες εξυπηρετούνται από ανοιχτού τύπου ΑΠΣ, αρθρωτά και ευέλικτα.

Όσον αφορά το δημοτικό σχολείο, απαιτείται να είναι αρθρωτά, δηλαδή ένα μέρος τους να είναι ενιαίο και να αφορά τηναπόκτηση ενός πυρήνα βασικών γνώσεων και να ισχύει για όλη την επικράτεια και ένα άλλο να είναι  ευέλικτο και να αποφασίζεται από το κάθε σχολείο και τάξη, το οποίο θα αναπτύσσεται με βάση τα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες του μαθητικού πληθυσμού.Ευέλικτα ως προς το περιεχόμενο, τις διδακτικές μεθοδολογίες, το χρόνο και τις επιλογές των εκπαιδευτικών.Τα αρθρωτά και διαθεματικά ΑΠΣ μπορούννα υλοποιηθούν μέσω της μεθόδου project, των ομίλων και της Ευέλικτης Ζώνης.

Σε σχέση με τονηπιαγωγείο, το ισχύον ΑΠΣ-ΔΕΠΠΣ και το πιλοτικό του 2014, αποτελούν σύγχρονα ΑΠΣ που διέπονται από τηφιλοσοφία της διαθεματικής προσέγγισης και της βιωματικής μάθησης.Ηδιαθεματικότητα αντιμετωπίζει τη γνώση ενοποιημένη και αποτελεί απάντηση στο φαινόμενο της αποσπασματικής σχολικής γνώσης με τα διακριτά γνωστικά αντικείμενα. Δηλαδή το ΑΠΣ του νηπιαγωγείου έχειόλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που επιτάσσουν τα νέα επιστημονικά δεδομένα για την εκπαίδευση των παιδιών αυτής της ηλικίας.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, ικανοποιείται η προσαρμογή που οφείλει να κάνειτο ΑΠΣ σχετικά με την αξιοποίηση στη μαθησιακή διαδικασία  των  κοινωνικών και πολιτισμικών φαινομένων και  διαφορετικοτήτων. Επιπλέον με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται και η παιδαγωγική διάσταση της αυτονομίας του σχολείου, αλλά και του εκπαιδευτικού.

Η εισαγωγή στο νηπιαγωγείο της Φυσικής Αγωγής, της Πληροφορικής και της Αγγλικής Γλώσσας ως ξεχωριστά  αντικείμενα – μαθήματα, εκτός του ότι ακυρώνει τη διαθεματικότητα ως φιλοσοφία των σύγχρονων προγραμμάτων, δηλαδή ουσιαστικά κατακερματίζει τη γνώση,δεν συνάδει με τις αναπτυξιακές ανάγκες των παιδιών της ηλικιακής αυτής ομάδας.

Όσον αφορά την διδακτική μεθοδολογία -διαδικασίες μάθησης και διδασκαλίας- το ΑΠΣ θα πρέπει να περιλαμβάνει και να ενισχύει τις  στρατηγικές της διαφοροποιημένης διδασκαλίας, της  βιωματικής και ανακαλυπτικής μάθησης, της οικοδόμησης της γνώσης και της ενεργούς συμμετοχής των παιδιών σε ατομικές και ομαδικές δραστηριότητες. Επιπλέον όσον αφορά την αξιολόγηση των στόχων, εκτός από την αρχική, που αφορά την ανίχνευση των αναγκών και που είναι απαραίτητη, καλό θα ήταν αυτή να έχει τον χαρακτήρα κυρίως της διαμορφωτικής αξιολόγησης και του επανακαθορισμού στόχων για την εκ νέου οργάνωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας.  Σαφώς και η αξιολόγηση δεν θα πρέπει να είναι μονοδιάστατη και να αφορά μόνο την ακαδημαϊκή επίδοση, αλλά εξίσου θα πρέπει να αποτιμώνται και η κοινωνική, συναισθηματική και σωματική κατάσταση του παιδιού, καθώς και το περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται.

Εξίσου καθοριστικής σημασίας, για οτιδήποτε νέο και καινοτόμο εισάγεται στα ΑΠΣ, είναι και η διαρκής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών,ο ρόλος των οποίων είναι κομβικός διότι η εκπαιδευτική διαδικασία  είναι άρρηκτα συνδεμένη μαζί τους, μιας και  είναι υπεύθυνοι  διαμεσολαβητές για την υλοποίηση της. Ο εκπαιδευτικός δεν είναι πλέον εκτελεστής προγραμμάτων, ούτε μεταφέρει την ύλη, παρά είναι κριτικά σκεπτόμενος, αναστοχαζόμενος  επαγγελματίας και επομένως απαιτείται να έχει παιδαγωγική αυτονομία. Ο ρόλος αυτός δικαιωματικά τον εντάσσει ως ισότιμο μέλος στις διαδικασίες σχεδιασμού των εκπαιδευτικών αλλαγών. Έτσι μαζί με τους υπεύθυνους σύνταξης των ΑΠΣ, τους επιστήμονες, αλλά και τους άλλους εμπλεκόμενους σαφώς και έχει λόγο με τη συμμετοχή του στην λήψη αποφάσεων και μεταξύ αυτών και στις διαδικασίες αναμόρφωσης και σύνταξης των  νέων ΑΠΣ.

Το έργο της εκπόνησης ΑΠΣ είναι τεράστιο, δύσκολο, υπεύθυνο και πολύ σημαντικό, γι’ αυτό ως μόνη συνετή επιλογή φαντάζει η συνεργασία και ο διάλογος όλων των εμπλεκομένων συντελεστών της εκπαίδευσης.

Δυστυχώς η σημερινή πολιτική της ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας, συνεχίζει την πολιτική της προηγούμενης, αρνούμενη τον ουσιαστικό διάλογο και την επανίδρυση του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, ώστε να υπάρξει μια  συμφωνημένη και μακροχρόνια επιστημονικά τεκμηριωμένη εκπαιδευτική στρατηγική, προς όφελος των μαθητών και της ελληνικής κοινωνίας.

Η Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδας, θα πρέπει να απαιτήσει συμμετοχή των εκπαιδευτικών της πράξης στη διαμόρφωση των νέων ΑΠΣ.Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, θα πρέπει να αφήσει τα επικοινωνιακά πυροτεχνήματα και να αντιληφθεί πως δεν μπορεί χωρίς διάλογο με τα παιδαγωγικά Τμήματα και τον κόσμο της εκπαίδευσης, να προχωρά τόσο σημαντικά ζητήματα. Η καλύτερη εκπαίδευση για όλα τα παιδιά θα επιτευχθεί με τη βοήθεια και τη συστράτευση όλων.

Δημοκρατική Συνεργασία

Εκπαιδευτικών Π.Ε.