Η διαχείριση του «διαφορετικού» στο δημόσιο σχολείο και η ευθύνη του εκπαιδευτικού
Του Κώστα Ανθόπουλου
μέλους του Δ.Σ. του Α Συλλόγου
Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπ/σης
Ν. Θεσσαλονίκης
Η έλευση στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια χιλιάδων προσφύγων κυρίως από τη Συρία και από χώρες της Β. Αφρικής, οδήγησε την ελληνική Πολιτεία, εξαιτίας και των διεθνών
της υποχρεώσεων, στη λήψη μέτρων για την ανθρωπιστική διαχείριση και αντιμετώπιση προβλημάτων που συνδέονται με τις συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσής των προσφύγων (στέγαση, σίτιση, εκπαίδευση, περίθαλψη).
Το γεγονός αυτό δεν έφερε στην επιφάνεια μόνο μεγάλες και μικρές αδυναμίες της δημόσιας διοίκησης αλλά ταυτόχρονα αποκάλυψε στάσεις και συμπεριφορές μιας μερίδας της ελληνικής κοινωνίας, που δεν συνάδουν με το δημοκρατικό αξιακό πλαίσιο αναφοράς της σύγχρονης Ελλάδας και την πολιτισμική και ιστορική πορεία του λαού μας.
Ως εκ τούτου, την ίδια στιγμή που σε πολλές περιοχές της Ελλάδας αναπτύσσονταν από διάφορους συλλογικούς φορείς και από απλούς πολίτες δραστηριότητες έμπρακτης συμπαράστασης και αλληλεγγύης στα προβλήματα των προσφύγων, υπήρξαν και εξακολουθούν να υπάρχουν αντιδράσεις που δείχνουν ένα άλλο διαφορετικό πρόσωπο της ελληνικής κοινωνίας εμποτισμένο από τις σειρήνες της μισαλλοδοξίας, της ξενοφοβίας και του φανατισμού. Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος με τον οποίο από διάφορες πλευρές με κοινή φρασεολογία, επιχειρήθηκε να τεθούν εμπόδια στην προσπάθεια της Πολιτείας να εφαρμόσει ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα σε πρόσφυγες μαθητές.
Οι βαθύτερες αιτίες για τις αντιδράσεις αυτές συνδέονται:
• με την επίκληση μιας ανεύθυνης κινδυνολογίας που παραπέμπει σε κυνήγι μαγισσών των υποτιθέμενων εχθρών του έθνους.
• με τη διάχυση του φόβου και της παραπληροφόρησης
• με την ανοχή απέναντι σε κάθε μορφής ρατσιστική συμπεριφορά
• με το βαθύ αίσθημα ανασφάλειας που αισθάνονται οι πολίτες εξαιτίας της αναποτελεσματικότητας με την οποία οι κυβερνήσεις διαχειρίστηκαν διαχρονικά το σύγχρονο μεταναστευτικό ζήτημα στη χώρα μας
Η ρητορική των αντιδράσεων αυτών επικεντρώνεται σε ερωτήματα του τύπου: «Ποιος μας διαβεβαιώνει πως τα παιδιά αυτά έχουν κάνει τα εμβόλια;», «Ήρθαν για να μας αλλάξουν;»(ενν. θρησκευτική ταυτότητα) …
Ταυτόχρονα, ακούγονται και πιο ήπιες φωνές που εκφράζονται όμως με έκδηλη αντιφατικότητα, όπως «δεν είμαστε ρατσιστές, αλλά δεν τα θέλουμε δίπλα στα παιδιά μας».
Μπροστά σε αυτήν τη πραγματικότητα ο Έλληνας εκπαιδευτικός, στηριζόμενος στην ευσυνειδησία του, το επαγγελματικό του ήθος και την παιδαγωγική του ευθύνη, δίνει καθημερινά τη μάχη, για να μπορούν όλα τα προσφυγόπουλα να έχουν θέση στη μόρφωση. Δείγμα γραφής αυτής στάσης και συμπεριφοράς διαβάζουμε στο παρακάτω απόσπασμα από το κείμενο της δασκάλας Κικής Γκρεκίδου με τίτλο: Διδάσκοντας σε τάξη υποδοχής προσφύγων: Μια εμπειρία ζωής.
«Αυτά τα παιδιά έχουν χάσει ό,τι δικαιούται κάθε παιδί της ηλικίας τους την ασφάλεια του σπιτιού τους, τους συγγενείς τους, αλλά και μια φυσιολογική φοίτηση σε ένα σχολείο της πατρίδας τους. Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό για την αγάπη και τον σεβασμό που μου δείχνουν αυτά τα παιδιά. Καθημερινά τα βλέπω πόσο ευτυχισμένα νιώθουν στο περιβάλλον του σχολείου και πόσο επιζητούν να βρίσκονται εκεί. (…) Μπορεί να μην είναι στο χέρι μας να λυθεί το προσφυγικό αλλά σίγουρα εμείς ως εκπαιδευτικοί μπορούμε να κάνουμε ό,τι καλύτερο για να περνούν ευχάριστα αυτά τα παιδιά που έχουν χάσει τα πάντα. «Μακριά από την πατρίδα πεθαίνεις» είχε πει ένας μαθητής μου υπενθυμίζοντάς μου πως κανένας δεν θέλει να ξεσπιτωθεί και να χάσει την ηρεμία του. Ναι, είμαστε το «παυσίπονο» και όχι η λύση στο πρόβλημα, αλλά τουλάχιστον να μην τους στερήσει κανένας το δικαίωμα στην εκπαίδευση, όσον καιρό θα παραμείνουν στη χώρα μας».
Πηγή:www.esos.gr