Ας δούμε τα θέματα της εκπαίδευσης διαφορετικά
Γιάννης Ν. Κουμέντος, πρώην Αντιπρόεδρος ΙΕΠ και ΠΔΕ Αττικής
Στο χώρο της εκπαίδευσης και της παιδείας δεν υπάρχουν «fast track» πολιτικές, δεν υπάρχουν γρήγορες πολιτικές οι οποίες να μπορούν να αποφασισθούν σήμερα ,να εφαρμοσθούν σήμερα και να δούμε τα αποτελέσματα αύριο
Παρακολούθησα την αντιπαράθεση της Υπουργού Παιδείας κ.Κεραμέως με τον εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ Ν.Φίλη στη Βουλή. Η συζήτηση αφορούσε τη διαχείριση της πανδημίας μετά το κλείσιμο των σχολείων και την προσπάθεια της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Η συζήτηση δεν οδήγησε σε κάποιο χρήσιμο συμπέρασμα. Ανέδειξε τις παθογένειες της λειτουργίας του πολιτικού συστήματος με την επικοινωνιακή προσέγγιση του προβλήματος.
Σήμερα η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας διαμορφώνει ένα υπέρμετρο κλίμα δήθεν ελέγχου της κατάστασης, με ένα καταιγισμό πρωτοβουλιών εισαγωγής και χρήσης των νέων τεχνολογιών. Αυτή είναι μια επιφανειακή προσέγγιση, που δείχνει άγνοια της ιστορικής εξέλιξης, αλλά και της υπάρχουσας κατάστασης του επιπέδου χρήσης και διαχείρισης των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση. Η γνώση διαχείρισης των νέων τεχνολογιών ως εργαλείο στη μαθησιακή διαδικασία ,περικλείει και την εξ αποστάσεως εκπαίδευση και προϋποθέτει την εμπειρία της πρότερης εφαρμογής της. Η χρήση των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση δεν μπορεί να είναι πρόχειρα προετοιμασμένη και ευκαιριακή και να στηρίζεται στη λογική του σοκ. Η τρέχουσα σχολική χρονιά με τον ένα ή άλλο τρόπο θα κλείσει. Και πρέπει παιδαγωγικά και λειτουργικά να κλείσει, χωρίς το άγχος της ποσότητας της διδακτέας ύλης.
Η αλήθεια είναι, ότι η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας είχε να διαχειρισθεί και να θεραπεύσει εκκρεμότητες και στρεβλώσεις που άφησε πίσω της η ισοπεδωτική πολιτική της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και στην εκπαίδευση. Όμως η παρατεταμένη διαχείριση των ανοιχτών θεμάτων της εκπαίδευσης με μικροεπεμβάσεις , χωρίς τις απαραίτητες και ουσιαστικές αλλαγές στη δομή και διοίκηση ,στο περιεχόμενο, στη διαχείριση-στήριξη και επιμόρφωση του εκπαιδευτικού προσωπικού, δεν δικαιολογείται. Ερμηνεύεται ως ανικανότητα ή ατολμία του συστήματος εξουσίας του Υπουργείου Παιδείας. Η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας έχασε πολύτιμο χρόνο για να πάρει αποφάσεις και να κάνει τομές. Θεώρησε «χαμένη» τη σχολική χρονιά 2019-20 και μετέφερε στο απώτερο μέλλον τις οποιεσδήποτε και κατ΄ εξακολούθηση διαφημιζόμενες μεταρρυθμίσεις της. Τώρα με την επιδημία του Κορωναιού, προσπαθεί να δημιουργήσει άλλοθι και για τη δεύτερη χαμένη σχολική χρονιά του 2020-21. Άραγε με ποιο πλαίσιο λειτουργίας, περιεχομένου, εποπτείας και διοίκησης θα λειτουργήσουν τα σχολεία από τον Σεπτέμβρη; Φυσικά με το ίδιο, αφού αυτό βολεύει τις δυνάμεις της ακινησίας, του παρελθόντος και του μικρότερου πολιτικού κόστους.
Από την άλλη, η κριτική του φίλου Νικόλα Φίλη - μπορώ να τον προσφωνώ έτσι, επικαλούμενος την κοινή μας θητεία ως μέλη του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΦΕΕ πριν από κάποιες δεκαετίες- ήταν μονομερής και χωρίς αυτοκριτική. Συμφωνώ και έχει δίκιο. Είναι λάθος η ανάθεση της διαχείρισης της σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και της χρήσης προσωπικών δεδομένων εκπαιδευτικών και μαθητών σε ιδιωτική εταιρεία. Όμως « ποιος άνοιξε την τρύπα στο ταβάνι;» Γιατί είναι απροετοίμαστο το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα στη χρήση των νέων τεχνολογιών;
Ποιοι «πάγωσαν» και δεν ολοκλήρωσαν το σχεδιασμό του «Ψηφιακού Σχολείου» ,που παρέμβαινε σε όλες τις πλευρές της εισαγωγής και χρήσης της τεχνολογίας στα σχολεία, δηλαδή στις υποδομές, στους υποστηρικτικούς μηχανισμούς, στην εκπαίδευση των μαθητών και στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών;
Επειδή δεν έχουμε υποστεί λοβοτομή, οι ηγεσίες του Υπουργείου Παιδείας της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ :
-Κατάργησαν μια ώρα διδασκαλίας του μαθήματος της Πληροφορικής στο Ολοήμερο Δημοτικό σχολείο με προγράμματα ΕΑΕΠ και τη υποχρεωτική Πιστοποίηση με την αποφοίτηση στη Γ΄ Γυμνασίου.
-Σταμάτησαν την προώθηση των νέων Ωρολογίων και Αναλυτικών Προγραμμάτων του «Νέου Σχολείου», που εμπεριείχαν τη χρήση των νέων τεχνολογιών ως διδακτικά εργαλεία.
-Δεν ανανέωσαν τις υποδομές στις τάξεις και τα εργαστήρια πληροφορικής στις σχολικές μονάδες , δεν αναβάθμισαν το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο(ΠΣΔ) και δεν υποστήριξαν το ΙΤΥΕ- Διόφαντος.
-Κατάργησαν τα ΚΕ.ΠΛΗ.ΝΕ.Τ. ,δομές υποστήριξης της πληροφορικής στα σχολεία ,που υπήρχαν σε κάθε Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
-Δεν γενίκευσαν την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην διαχείριση και δημιουργία μαθησιακών σεναρίων με τις νέες τεχνολογίες, όπως είχε σχεδιασθεί ,στο ΤΠΕ Β1 επίπεδο.
-Αναμόρφωσαν, κόβοντας την επιμόρφωση και την ανανέωση του εξοπλισμού, από το ΕΣΠΑ και χρησιμοποίησαν το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων(ΠΔΕ) για προσλήψεις
-Κατάργησαν τα Περιφερειακά Επιμορφωτικά Κέντρα (ΠΕΚ) και το θεσμό του Σχολικού Συμβούλου, ώστε μην υπάρχει καθοδήγηση, εποπτεία και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην εφαρμογή των νέων Προγραμμάτων Σπουδών και στην εισαγωγή των καινοτομιών.
Αυτές οι πολιτικές του «Νέου Σχολείου», που χαρακτηρίστηκαν πολιτικές της «τρόικας και των μνημονίων», ανατράπηκαν και δεν προχώρησαν ,ώστε να εκσυγχρονισθεί και να ενισχυθεί η δημόσια εκπαίδευση στη Ελλάδα.
Μετά από όλα αυτά , γιατί η κυβέρνηση της Ν.Δ και η κ. Κεραμέως να μην έχει ως άλλοθι την μη αυτάρκεια των υποδομών του Υπουργείου Παιδείας στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση και να μην απευθυνθεί και στον ιδιωτικό τομέα;
Ας δούμε επιτέλους διαφορετικά τα θέματα της εκπαίδευσης στην τρέχουσα συγκυρία. Ας δούμε τι έχουμε και τι μπορούμε να κάνουμε.
Η Ελληνική πολιτεία διαχειρίζεται με συνετό τρόπο τα θέματα της πανδημίας, βάζοντας ως προτεραιότητα τα θέματα των ανθρώπων και της κοινωνίας και ύστερα τις οικονομικές συνέπειες.
Το αίσθημα ατομικής και κοινωνικής ευθύνης είναι υψηλό και τα δημόσια συστήματα στην υγεία ,στην εκπαίδευση, στην ασφάλεια και άμυνα ανταποκρίθηκαν θετικά.
Οι εκπαιδευτικοί με πολλαπλούς τρόπους - χρήση προσωπικών mail, της e-class του ΠΣΔ , τα site των σχολείων- διατηρούν την επαφή με επαναληπτικά μαθήματα, με τους μαθητές τους και δείχνουν υψηλή ατομική και κοινωνική ευθύνη.
Η σχολική χρονιά θα πρέπει να κλείσει ,κάτω από όρους προστασίας της υγείας , αλλά ταυτόχρονα και προετοιμασίας της νέας σχολικής χρονιάς.
Ο διάλογος του Υπουργείου Παιδείας με τις οργανώσεις των εκπαιδευτικών για τον τρόπο αναπλήρωσης των μαθημάτων και της λειτουργίας των σχολείων , είναι επιβεβλημένος και ηθικά σωστός.
Οι οποιεσδήποτε ενέργειες και αποφάσεις σήμερα του Υπουργείου Παιδείας θα πρέπει να είναι ενταγμένες στο αύριο της βελτίωσης της λειτουργιάς του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Στο χώρο της εκπαίδευσης και της παιδείας δεν υπάρχουν «fast track» πολιτικές, δεν υπάρχουν γρήγορες πολιτικές οι οποίες να μπορούν να αποφασισθούν σήμερα ,να εφαρμοσθούν σήμερα και να δούμε τα αποτελέσματα αύριο.
Και η σημερινή ηγεσία ακολουθεί την ίδια τακτική με την προηγούμενη, συμπτωματικές παρεμβάσεις, «σαλαμοποιημένες» νομοθετικές ρυθμίσεις ,απουσία οράματος και κατάθεσης συνολικού σχεδιασμού.
Η εμπειρία μας έχει δείξει ότι ο «πολιτικός χρόνος» της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας δεν ταυτίζεται με τον απαραίτητο «εκπαιδευτικό-παιδαγωγικό χρόνο» που χρειάζεται για την υλοποίηση των αλλαγών στο εκπαιδευτικό σύστημα. Αυτή η αντίθεση οδηγεί τις πολιτικές ηγεσίες σε τακτικισμούς, προσωρινές παρεμβάσεις, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Η υπόθεση της εκπαίδευσης και της παιδείας ,είναι εθνική υπόθεση αφορά το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας και πατρίδας, απαιτεί διάλογο, συναίνεση και μακροχρόνιο στρατηγικό εκπαιδευτικό σχεδιασμό.
Σήμερα ,στην κρίση,υπάρχει μια ακόμα ευκαιρία για εθνική συνεννόηση και όπως υποστήριζε ο Δημοσθένης «οι μικρές ευκαιρίες είναι συχνά η αρχή μεγάλων έργων».
Copyright © ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Π.Ε. 2013